Auschwitz

Uwe Boll & de Holocaust? Als dat maar goed gaat...

Veel mensen reageerden geschokt op het nieuws dat Duitslands meest controversiële regisseur Uwe Boll een film wilde gaan maken over Auschwitz. Boll is voornamelijk bekend van zijn films op basis van videogames, zoals Alone in the Dark en House of the Dead, films die stuk voor stuk door critici zijn afgemaakt en financieel flopten. De reden dat Boll geld bleef krijgen om door te gaan met het maken van films had volledig te maken met de Duitse wetgeving wat betreft filmproductie. Investeerders in films van Duitse bodem kregen de mogelijkheid om hun investering af te schrijven van de belasting, mocht de film geen winst zou maken. Aangezien Bolls productiebedrijf in Duitsland gevestigd was, waren zijn films gegarandeerde niet-goed-geld-terug-investeringen, waar dankbaar gebruik van werd gemaakt. Sinds de wet in 2005 is veranderd, is Boll genoodzaakt om wat meer moeite in zijn films te stoppen en dit resulteerde in iets betere (lees: iets minder  abominabele) films, zoals Rampage en Darfur. Zet Boll deze positieve lijn door met Auschwitz?




Het begint allemaal niet te best: de eerste minuten van de film zit Uwe Boll voor de camera en richt zich tot het publiek. Hij legt zowel in het Duits als in het Engels uit waarom hij deze film heeft willen maken. Zoiets zien we altijd liever in een dvd-extra, maar Boll vond het nodig om wat context te verzorgen. De Holocaust is inmiddels zeventig jaar geleden en er is volgens Boll veel vergeten. De regisseur schat dat vijftig procent van de wereldbevolking niet meer weet wat er gebeurd is en hij ziet het dus als zijn missie om deze gruwelijke gebeurtenis opnieuw onder de aandacht te brengen. Dit keer niet als heldenverhaal, zoals in Schindler’s List of The Pianist, maar als felrealistisch portret. Om zijn argument kracht bij te zetten volgen wat interviews met Duitse middelbare scholieren, waarvan sommigen verrassend veel afweten van de Holocaust en sommigen verrassend weinig (“Het was ergens in de jaren zestig, toch? Of was het de zestiende eeuw?”).

Na wat documentairebeelden van het kamp, begint het fictieve deel van de film: grauwe kleuren, dreigende pianoklanken en zeer ongelukkig kijkende mensen. Een trein vol joden komt binnen in het concentratiekamp en de Duitse soldaten geven streng orders. De joden worden naar de gaskamers geleid en met veel dramatische close-ups worden ze omgebracht. De baby’s worden niet vergast, maar door hun hoofd geschoten. De Duitse officieren praten ondertussen over hun verlof en over of de verbrandingsovens de grote hoeveelheden lijken nog wel aankunnen, terwijl op de achtergrond geschreeuw en geweerschoten klinken.

Er gebeurt niet zoveel in Auschwitz en dat is zowel een positief als een negatief punt. De film heeft geen verhaallijn en geen personages. Boll probeert duidelijk zo realistisch mogelijk een doorsnee dag in Auschwitz te laten zien, bijna zoals in een documentaire. Dit resulteert in een idee van hoe het systematisch doden van joden moet hebben aangevoeld in het kamp: In één scène staat tijdens een vergassing een Duitse soldaat op wacht bij de deur. De mensen binnen bonken op de deuren en schreeuwen van ellende, maar de soldaat geeft geen krik en wacht gewoon kalm tot het voorbij is. In een andere scène, meldt één van de officieren aan zijn superieur dat een bepaalde soldaat niet meer in staat is om de baby’s dood te schieten, waarop deze antwoordt: “Nou, dan zetten we Kohler erop. Die kan dat wel aan.” En na zestig minuten van deze vergassing, verbranding en executie volgen nog wat interviews met de scholieren om meer context te geven.

Uwe Bolls nieuwste creatie is haast een experimentele film in zijn opzet. Stukjes interviews en stukjes documentaire verzorgen de proloog en de epiloog met daartussenin de speelfilm. Helaas is vooral dit middendeel erg saai en deprimerend door het gebrek aan enige vorm van verhaal. Sommige scènes werken erg goed, zoals de dialoog tussen de officier en zijn superieur, maar de meeste zijn simpelweg erg langdradig, herhalend en zwelgen in hun eigen misère. De film lijkt bijna een educatief doel te hebben, maar in dat geval zijn er genoeg documentaires die een veel helderder en completer beeld scheppen van de Holocaust.

Eén van de dingen die ik absoluut in Uwe Boll kan waarderen is zijn onvermoeibare doorzettingsvermogen en authenticiteit. Hoewel het begin van zijn carrière vooral deed vermoeden dat de regisseur gemakkelijk en zonder risico geld wilde verdienen met bekende videogametitels, lijkt het er inmiddels op dat Boll in het regisseurschap toch zijn werkelijke roeping heeft gevonden. Ondanks dat hij uitgegroeid is tot het lachertje van de filmwereld, blijft hij in zichzelf geloven en doorgaan. En er is zowaar groei te bespeuren. Langzame groei, maar zekere groei. Met Auschwitz laat Boll zien dat hij daadwerkelijk iets te vertellen heeft en dat is bewonderenswaardig. Het resultaat is jammer genoeg tenenkrommend saai en deprimerend.

De dvd
De beeld- en geluidskwaliteit van het fictieve deel van de film zijn uitstekend, maar de geluidskwaliteit van de interviews en Bolls eigen introductie laten wel wat te wensen over. Verder is de dvd voorzien van behoorlijk wat extra’s, waaronder een vijftig minuten durende documentaire met beelden van de bevrijding van Auschwitz, die helaas behoorlijk gedateerd is. Erg opmerkelijk zijn verder de toevoeging van twee items van onze collega’s van MovieSense.nl: Een telefonisch interview met Uwe Boll en een verslag van de première met een ietwat ongemakkelijke verslaggever, wat zorgt voor wat onbedoelde humor. Overigens zit er nog een merkwaardig foutje in het dvd-menu. Voor de volledige film moet worden gekozen voor “documentaire” inplaats van “film”, omdat anders de proloog ontbreekt.

Plaats uw reactie

Naam:

E-mail:

Uw e-mailadres wordt niet getoond.