Door Erwan Ticheler
10/08/2012
For Your Eyes Only
Now put your clothes back on, and I'll buy you an ice cream.
Na een oponthoud vanwege de zeer slechte Star Wars-cash-in Moonraker was de volgende James Bondfilm alsnog For Your Eyes Only, de meest serieuze Roger Moore Bondfilm en eentje die op verschillende fraaie Zuid-Europese locaties plaatsvindt. Is Moore in staat om een gedegen en dramatische acteerprestatie neer te zetten of is het weer het oude flauwe liedje in een serieus decor?
Zoals gezegd is For Your Eyes Only een redelijk serieuze film, met de nadruk op redelijk. Want ook nu weer komt Roger Moore met zijn bekende oneliners en ‘de wenkbrauw’. Bond toont zich in de film echter ook weer als een koelbloedige killer, zeker wanneer 007 een man in een auto de afgrond intrapt. Het is zeker in het oeuvre van Moore een uniek moment en ook eentje waar de acteur zelf moeite mee had. Het Franse model Carole Bouquet speelt Bondgirl Melina en onderscheidt zich nauwelijks van eerder vrouwelijk schoon. Toegegeven, ze kan aardig boogschieten maar een echte verdieping in het personage - dat tijdens de opening haar ouders verliest bij een moordaanslag - zit er niet in. Bond krijgt verder hulp van Columbo, een slinkse Griekse smokkelaar die gedurende een groot deel van de film als slechterik wordt aangezien. Columbo is charmant, verstaat zijn vak en is ook nog eens humoristisch.
Aan de slechte kant van het spectrum duikt Kristatos op, een rol van Julian Glover die jaren later in Indiana Jones and the Last Crusade wederom een good-guy-turns-bad-guy-truc uithaalt. Kristatos is behoorlijk meedogenloos, maar wederom ook weer een schurk van wie weinig fysiek gevaar uitgaat. Hoogtepuntje van de man is wanneer een hulp van hem in het water dondert en wordt aangevallen door haaien: “Ah, leave him” is het onderkoelde antwoord van de eindbaas. Bullebakken as Locque en Kriegler vormen meer een gevaar voor Bond. Uiteraard keren de gebruikelijke cameo’s van Q en Moneypenny terug waarbij vooral Q een geinige scène kent met een identigraaf. Bernard Lee was ons ten tijde van de productie helaas ontvallen en daarom kent For Your Eyes Only geen M.
Kristatos
Ik wil ten slotte nog even twee bizarre personages onder de loep nemen. Tijdens de pre-titelsequentie krijgt Bond het aan de stok met, jawel, Blofeld. Deze sequentie is clownesk, ellenlang en kent rare teksten als: “I’ll buy you a delicatessen in stainless steel” waarna 007 Blofeld - die inmiddels met zijn rolstoel vast zit aan Bonds helikopter - in een fabrieksschoorsteen mietert en we nooit meer iets van Blofeld zullen vernemen. Een curieus einde van de aartsvijand. Nog vreemder is de toevoeging van Bibi, een jonge kunstschaatster die nauwelijks volwassen lijkt maar toch smoorverliefd raakt op een inmiddels behoorlijk op leeftijd geraakte Roger Moore. Het is ongemakkelijk, tamelijk onnodig en leidt feitelijk nergens toe - buiten enkele gebruikelijke dubbelzinnige opmerkingen van Moore om uiteraard.
Ik had het onderlinge gekissebis tussen Bond en Bibi al aangehaald, evenals het best hilarische onderonsje tussen Bond en Q bij de identigraaf. En toch, toch is het slot van For Your Eyes Only de meest in het oog springende scène als het om vreemde humor gaat. Ik had in mijn opening al gezegd dat de film behoorlijk serieus van toon is - voor een Moore-Bond - en toch kent hij enkele supervreemde en komisch bedoelde momenten. Hoe compleet van de pot gerukt is het immers om een persiflage van premier Thatcher te zien flirten over de telefoon met wat zij denkt dat James Bond is. Blijkt echter dat ze met een papegaai aan het sjansen is. Het is misschien wel het meest wonderlijke slot in de franchise. Het gebeuren is zelf niet op het internet te vinden, dus moeten we het doen met deze persiflage. Zelfde actrice, zelfde personage.
Miss Moneypenny wordt ook een dagje ouder, maar straalt nog altijd.
For Your Eyes Only kent een aantal fijne actiesequenties. Zo is er een heel behoorlijk ski-achtervolging inclusief schanssprong, een explosief vuurgevecht in een fabriek - uitmondend in het al eerder naar gerefereerde Moores meest brute moment - en een sterke stuntsequentie en climax bij de Griekse meteoren. Mijn favoriet blijft echter de auto-achtervolging tamelijk in het begin van de film waarin Bond en Melina in een lelijk eendje het geboefte achter zich proberen te houden. Het is komisch, knap opgebouwd en gechoreografeerd en zeer onderhoudend.
Na het zeer tegenvallende Moonraker is For Your Eyes Only weer een stap in de goede richting. Sterker nog, dit is Moores meest volwassen Bondfilm; zowel qua thematiek als qua personage en acteerwerk. Helaas wordt hier wel voor eerst echt duidelijk dat voor de charmante Brit de jaren gaan tellen; en dan te bedenken dat er nog twee films zouden volgen. De balans tussen de volstrekt absurde humor en de meer dramatische toon is hier en daar wat zoek en het hele gedoe met Bibi leidt behoorlijk af van het grote verhaal. Toch is de actie meer dan voldoende, de locaties prachtig en de plot adequaat, al kun je je afvragen hoe interessant een heel complot rondom een voor heden ten dage zeer gedateerd computersysteem, ATAC geheten, wel niet is. De lelijk in het oor klinkende synthesizersoundtrack van Bill Conti past niet in het Bond-universum en de soft focus neemt erge vormen aan, maar al met al is For Your Eyes Only nog steeds een zeer onderhoudende Bondfilm en een van Moore zijn betere titels.
Plaats uw reactie
Arnoud Goos op 02/11/2012
I'm not even supposed to be here today.
Dit was inderaad Moore's beste tot nu (niet dat ik denk dat hij er nog een gaat maken, maar ik heb a view to a kill nog niet gezien), vind ik.. Hij raakt ook al aardig op leeftijd, wat zo leuk blijkt uit de quote die je als ondertitel gebruikt, maar ook het geheig als hij een trap moet oprennen.. Was trouwens de openingssequentie niet te doen om een rechtenkwestie? dat had ik ergens gelezen volgens mij.. Blofeld mocht niet meer gebruikt worden ofzo (en daarom wordt hij in deze film ook niet bij naam genoemd) en die scene was een soort van: 'Ha, ook zonder Blofeld kunnen wij toffe films maken, hier..hij legt in de eerste scene al het lootje!' Wegens datzelfde rechtengedoe mocht hij wel weer in de onofficiele never say never again optreden..ofzo..
Arnoud Goos op 02/11/2012
I'm not even supposed to be here today.
Ah..het was op imdb dat ik dat las : " A line of dialogue had to be cut from the opening helicopter sequence due to legal reasons involving Kevin McClory. The bald man could not be called Blofeld as Kevin McClory had won a court case some years previous and owned the rights to the use of SPECTRE and Blofeld. Disposing of Blofeld so early was producer Albert R. Broccoli's way of telling McClory that the success of 007 did not depend on him. McClory later released a rival Bond movie, "Never Say Never Again", featuring the Blofeld character. Blofeld has not appeared in EON productions since this movie."