Gimme Shelter

Een trieste mijlpaal vereeuwigd

Hoewel we het verleden graag als hapklare brokken uitleggen – de fifties, sixties, enzovoorts lijken soms geïsoleerde periodes – gaan culturele ontwikkelingen vaak iets geleidelijker en minder schematisch. Toch zijn er af en toe ook momenten aan te wijzen die – achteraf – een keerpunt genoemd kunnen worden. 6 december 1969 was zo’n moment. Slechts vier maanden na hippiehoogtepunt Woodstock werd het tijdperk van love, peace and happiness abrupt beëindigd. Een cameraploeg legde het vast.



Het was de laatste show van de Amerikaanse tournee van de Rolling Stones en volgens sommigen zou het een “Woodstock West” worden: een gratis concert voor honderdduizenden jongeren op een racebaan in Californië. De Stones werden tijdens hun tour gevolgd door een cameraploeg, maar de docu die dit opleverde, Gimme Shelter, focust volledig op dit laatste concert. Via wat algemene beelden van de band en de chaotische voorbereidingen – een dag voor het optreden was de lokatie nog niet bekend – worden we in de eerste helft van de film ingeleid op de sfeerreportage in de tweede helft. De dag van het concert is de ultieme anticlimax: enthousiasme en feest worden overschaduwd door geweld en “bad trips”. Rond zes uur ’s avonds – na enkele andere bands is het nu echt tijd voor de Stones – bereikt de ellende een absoluut dieptepunt: de camera registreert in een flits een pistool, gevolgd door een mes en een seconde later wordt een moord vastgelegd.

Gimme Shelter is een muziekdocumentaire met klassiekerstatus en zelfs na veertig jaar is nog te zien waarom. De regisseurs Albert en David Maysles en Charlotte Zwerin kozen qua stijl voor de toen populaire “direct cinema”: leg vast wat er gebeurt, maar onderzoek het niet. Geen interviews, geen voice over, geen tekst aan het einde over hoe het afliep. Wel lokte het drietal een reactie van enkele Stones-leden uit door hen in een studio naar de beelden te laten kijken en dit ook weer vast te leggen. Maar toch, door de gebeurtenissen nauwelijks te interpreteren is deze film een prachtig tijdsdocument geworden: er is een belangrijke gebeurtenis vastgelegd, maar er wordt ons geen mening voorgeschoteld of opgedrongen.

Niet alleen is het geweldig hoe men de geschiedenis zo heeft geconserveerd, het verdient ook complimenten dat de filmmakers in staat zijn gebleken om een verhaal te vertellen met als enige middel de montage van ruwe documentairebeelden. Op voorhand was er geen script voor de makers en achteraf was er geen voice over voor de kijkers. Toch is het precies duidelijk wat er gebeurt.

Het enige minpuntje dat ik Gimme Shelter mee kan geven, is dat de film er niet in slaagt om vanuit het niets interesse op te wekken. Enig raakvlak met de Rolling Stones of de jaren ’60 is wel nodig om het geheel uit te zitten. Heb je totaal niets met deze onderwerpen, dan is de zit tot de climax lang, en de climax zelf onbevredigend door een gebrek aan uitleg en epiloog. Voor de rest kunnen we alleen maar “dankjewel” zeggen tegen de mensen bij Living Colour die dit mooie document opnieuw hebben uitgebracht.

De dvd
Concertregistraties van veertig jaar geleden voldoen niet meer helemaal aan de moderne kwaliteitseisen, maar dankzij enkele schoonmaakbeurten is deze film nog in goede staat op de dvd terecht gekomen. Dan de extra’s: in aantal beperkt, maar inhoudelijk zeer interessant. Naast audiocommentaar, trailers en filmographies (leest iemand die dingen?) zijn er wat meer beelden van eerder uit de tournee.

Eén extra verdient echter vooral de aandacht. De dag na het concert opende radiozender KSAN haar telefoonlijnen om mensen aan het woord te laten over het gebeurde. Een groot deel van deze uitzending is – helaas dan weer wel gemonteerd en onderbroken door commentaar – op de dvd gezet. De meningen van “the day after” leveren, net als de film zelf, een mooi tijdsbeeld. Groot minpunt is echter dat deze extra niet doorgespoeld of gepauzeerd kan worden en dat er twintig seconden oorverdovende storing in zit.

Plaats uw reactie

Naam:

E-mail:

Uw e-mailadres wordt niet getoond.