Harry Dean Stanton: Partly Fiction (2012)

The Central Park Five (2012)

The World Before Her (2012)

IDFA dag 1 volgens Erwan

Een zingende acteur, onrecht en jonge vrouwen in India

IDFA viert dit jaar zijn 25-jarig bestaan en zoals alle voorgaande jaren worden er honderden documentaires vertoond, zowel nationale als internationale titels. De komende dagen zal ik mijn bespiegelingen geven van documentaires die al dan niet de moeite waard van het bezoeken zijn. Vandaag een film over een fascinerende cult-acteur, een onbegrijpelijke verkrachtingzaak en de ontwikkeling van jonge vrouwen in India.



Harry Dean Stanton: Partly Fiction



Harry Dean Stanton is een intrigerende man. De voornamelijk in bijrollen gecaste acteur speelt regelmatig maffe personages zoals in Alien en Inland Empire. Het meest bekend is de man vanwege zijn glansrol in Paris, Texas waarin hij voor de verandering wel de hoofdrol op zich neemt en een fantastische prestatie neerzet. Wat we in de documentaire te weten komen is dat Stanton een hele behoorlijke zanger is en er een behoorlijk heftig nachtleven op nahoudt.

Erg diep in het persoonlijke leven en de psyche van de acteur komen we niet, want net als hij vaak mysterieuze personages speelt blijkt Stanton in het dagelijks leven net zo’n gesloten boek te zijn. Dat had de film om zeep kunnen helpen, maar het tegendeel is waar. Met een afwisselend nachtelijk en kleurrijk Los Angeles en prachtig zwart-wit tijdens de interviews en zangsessies is het geheel gefilmd waarbij de liedjes erg intiem zijn. Daarnaast komen persoonlijke vrienden als David Lynch en Kris Kristofferson uitgebreid aan het woord wat regelmatig leidt tot pret voor tien. Harry Dean Stanton mag dan wel een spraakwaterval zijn, zijn leven is fascinerend genoeg en de visuele uitwerking uit de kunst. Nu al een van de must-sees van IDFA.

The Central Park Five



New York eind jaren ’80. Het is een bende van jewelste en op bijna iedere straathoek loert gevaar. Vooral de zwarte gemeenschap moet het boetekleed aantrekken en regelmatig worden voor kleine vergrijpen zwarte jongeren in de cel gesmeten. Dat het nog erger kan bewijst The Central Park Five, een documentaire over vijf tieners rangerend van 15 tot 17 die onterecht worden beschuldigd van de mishandeling en verkrachting van een vrouw in het beroemde stadspark. Wat volgt is een bizarre rechtszaak waarbij de onder zware druk van de politie vage bekentenissen van de jongeren als enkel en slap bewijs dienen om ze jaren in de cel te plaatsen.

The Central Park Five is een aangrijpend relaas over niet alleen een persoonlijk en verwoestend drama, maar ook een felle aanklacht tegen het gefaalde Amerikaanse rechtssysteem en de toestand van een metropool in mineur. Naast de vijf jongeren en hun familieleden komen ook journalisten, rechtsgeleerden en activisten aan het woord en wordt het verdict totaal gefileerd. Het is schrijnend om te zien hoe een gehele gemeenschap in een kwaad daglicht gesteld kan worden en hoe corrupt overheidsinstanties kunnen zijn. Verwacht van de documentaire geen visueel spektakel zoals de eerstgenoemde titel - het is immers een zogenaamde talking heads documentaire - maar wel eentje die van begin tot eind interessant blijft, emotioneert en boos maakt.



The World Before Her



India is een land in verandering. Het gigantische land kent niet alleen een grote economische ontwikkeling, maar ook de positie van de vrouw krijgt een ander gezicht met meer gelijkheid. The World Before Her toont met twee extreme situaties hoe jonge vrouwen het land een ander aanzien willen geven. Aan de ene kant is er de verkiezing van Miss India, een groots spektakel waarbij sommige van de kandidaten pleiten voor meer vrijheid en gelijkheid. Aan de andere kant volgen we de training van zeer jonge Hindu nationalisten die met fysieke opdrachten en propaganda gehersenspoeld worden en meer en meer overtuigt raken van een uitermate traditioneel India waarbij de tegenstander moet worden verwoest, op welke manier dan ook.

Door handig heen en weer te wisselen tussen de twee verhalen krijg je als kijker een zeer gevarieerd beeld van hoe jonge vrouwen iets van hun leven proberen te maken. Het militante kamp geeft een angstaanjagend beeld van religieus extremisme waarbij we jonge meisjes gewelddadige teksten zien debiteren. Dit wordt afgewisseld met een persoonlijk verhaal over een van de trainers wiens leven helemaal wordt beheerst door de leer van enkele extreme Hindu leiders, martelaarschap en gewapend verzet zijn zaken die hier onder meer aan de orde komen. De Miss-verkiezing mag dan wat luchtiger van aard zijn, we zien wel zo’n competitie in zijn werk gaat en dit is niet altijd even prettig om naar te kijken. En ondanks de overduidelijke politieke en sociaal-culturele aspecten van beide verhalen wil de documentaire niet echt een keihard punt maken, maar meer een inzicht geven in twee totaal verschillende werelden. The World Before Her is fraai geschoten, goed gemonteerd, hier en daar behoorlijk intens en het geeft een overtuigend beeld van een veranderende natie.