Michel Petrucciani

Het bewogen leven van een kleine jazzgigant

Toen hij werd geboren brak hij alle botten in zijn lichaam. Michel Petrucciani leed aan een zeldzame groeiafwijking en leek niet voor het geluk geboren. Maar wat hij verloor aan fysieke gezondheid, won hij aan muzikale begaafdheid. De combinatie van zijn uitzonderlijke talent en zijn ongebreidelde levenslust, zorgde ervoor dat deze kleine man in zijn korte leven zou uitgroeien tot een van de meest eigengereide en virtuoze jazzpianisten ter wereld. Filmmaker Michael Radford schetst in deze documentaire, aan de hand van vele interviews en archiefmateriaal, een rijkgeschakeerd en levendig portret van deze kleine, Franse jazzgigant die in 1999, op 36-jarige leeftijd, overleed.



Broos
Nadat de arts de röntgenfoto’s van de pasgeboren Michel tegen het licht had gehouden, kon hij helaas maar één diagnose stellen: osteogenesis imperfecta, beter bekend als de ‘brozebottenziekte’. Deze erfelijke aandoening zorgde ervoor dat Michels botten ontzettend breekbaar waren en hij niet veel langer zou worden dan één meter. Zijn levensverwachting zou eveneens zeer beperkt zijn, waardoor hij door het leven zou gaan met altijd één oog op de klok. Petrucciani was echter geen man die bij de pakken neer ging zitten: zijn lichamelijke conditie werkte eerder als olie op zijn levensvuur en hij was vastberaden om alles uit zijn leven te halen wat erin zat. Zoals zijn vriend Roger Willemsen hem in de film raak beschrijft:

“Ik heb nooit iemand gekend die zo vitaal en levenslustig was. Hij hunkerde ernaar om alles wat er was te versnellen. Z’n drang om alles aan te raken, alles te eten, elke drug te proberen, was enorm. Het was soms adembenemend om te zien hoe hij ernaar snakte. Hij wilde geen seconde missen.”

Talent
Michel erfde naar eigen zeggen de muzikaliteit van zijn vader, die een groot jazzliefhebber was en zelf muziekinstrumenten verkocht. Door zijn precaire gezondheid kon Michel niet naar school en zocht daarom zijn heil in de muziek. Toen hij drie jaar oud was, kon hij alle melodieën meezingen die hij had gehoord; op zijn negende speelde hij als een doorgewinterde professional en op zijn dertiende “als een doorleefde, zwarte man van achtendertig in een pianobar in Mexico”, zoals een medemuzikant zijn muziek typeert. Op zijn zeventiende nam hij zijn eerste plaat op, wat nog een schepje bovenop zijn mythische status zou doen. Zijn vaderland Frankrijk bleek dan ook al gauw een maatje te klein, waarop hij besloot zijn geluk te gaan zoeken in Californië en later New York. Daar kwam hij in aanraking met jazzmusici van een zwaarder kaliber, waarmee hij zijn muziek naar een hoger plan zou kunnen tillen. Hoe jong hij ook was, niemand twijfelde aan Michels buitengewone talent. In de film komen vele muzikanten aan het woord die met elkaar of een-op-een met Radford vertellen over deze exceptionele pianist en de manier waarop hij van zijn handicap zijn kracht had gemaakt.    

Liefde en familie
Hoewel Petrucciani een vreemde verschijning was, bezat hij een bijzonder charisma dat hem op liefdesgebied bepaald geen windeieren zou leggen. Zo wist hij de harten van vijf vrouwen te veroveren. Zoals zijn eerst echtgenote Erlinda opmerkt in de film: “Met zijn lichaam was het een kwestie van aanpassen. Maar hij was royaal bedeeld, dus dat was geen probleem. Een heel grootmoedige minnaar. Het was alsof hij piano speelde.” Toch zou iedere relatie, hoe gepassioneerd ook, door Michels compromisloze instelling uiteindelijk uitlopen op een gebroken vrouwenhart. In de film vertellen zijn diverse exen openhartig over hun bijzondere tijd met hem, waarbij wij ook een glimp opvangen van Michels donkere kant vol drank en drugs. De vijf lijken inmiddels niet al te rouwig meer om de escapades en het verlies van de kleine Michel: ze zijn blij dat ze hem in hun leven hebben gehad. Daarnaast passeert ook Michels directe familie de revue, evenals zijn zoon Alexandre, die aan dezelfde aandoening lijdt als zijn vader. Hierdoor ontstaat er een fraai en overzichtelijk beeld van Petrucciani’s leven, waarbij de mooie jazzmuziek fungeert als een fixeerbad waarin het portret in zijn totaliteit goed naar voren komt.

Conclusie
Radford rijgt in zijn documentaire de beelden, de verhalen en de muziek op een beheerste manier aan elkaar en laat het geheel op een gelijkmatig tempo aan ons voorbij komen. Daarbij komen vele bijzondere en kleurrijke figuren, die Petrucciani van dichtbij hebben meegemaakt, uitgebreid aan het woord over alle aspecten van zijn leven. Erg knap is de manier waarop Radford via het archiefmateriaal Petrucciani zelf ook een deel van zijn verhaal laat vertellen. Daarnaast worden hier en daar de interviews op een subtiele en humoristische manier met elkaar verbonden, waardoor de film upbeat is en een overwegend positief gevoel geeft. Hierdoor zal deze film voor de Petrucciani-fans, die al bekend zijn met het archiefmateriaal, ook zeker de moeite waard zijn om te gaan kijken.

Eveneens is het een verdienste van Radford dat hij enkele mythes rondom Petrucciani ontkracht en het verhaal van verschillende kanten belicht door bijvoorbeeld ook zijn exen aan het woord te laten. Een klein nadeel echter is dat Radford de namen van de geïnterviewden niet in beeld laat verschijnen, waardoor je soms moeite moet doen om te achterhalen wie er nu precies aan het woord is. Toch mag dit de pret niet drukken, want afgezien daarvan is Michel Petrucciani een knap gemaakte, informatieve en onderhoudende documentaire over een bijzondere muzikant met een buitengewoon fascinerend leven.

Plaats uw reactie

Naam:

E-mail:

Uw e-mailadres wordt niet getoond.