Octopussy

Mr. Bond is indeed a very rare breed

Net wanneer je dacht dat Roger Moore een meer dramatische rol zou gaan geven aan James Bond kwamen de makers met Octopussy op de proppen, een film die zich grotendeels in India en Oost-Duitsland afspeelt. Nu is dat gegeven op zich geen aanzet tot clowneske humor, maar terugkerend regisseur John Glen maakt er een behoorlijk komische aangelegenheid van. Of die grappen en grollen te waarderen zijn, is echter een tweede punt.





James Bond verkleedt als clown. Met Roger Moore aan het roer moest het er een keer van komen, nietwaar? Het overkomt 007 redelijk aan het einde van de film als hij een atoombom onschadelijk moet maken. Daarvoor heeft Bond zich uitgedost met een nepsnor als een generaal en doet hij in de jungle Tarzan na. Ook zit de geheim agent in een fopkrokodil en in een berenpak. En de hele aanzet van de plot is een nepei, een Fabergé-juweel welteverstaan. Inderdaad, Octopussy moet je niet al te serieus nemen en Bond in deze film al helemaal niet. Moore is echt een oude man en je hebt zelfs het idee dat hij de meest eenvoudige stunts niet meer kan uitvoeren. De gebruikelijke hulp komt vanzelfsprekend van Q die wederom een hilarische scène opeist met allerlei grappige gadgets.



Een andere typische Bond-sidekick is Vijay, gespeeld door de tennisser Vijay Armitraj en die de Bonds aandacht weet te trekken door vreemd genoeg als slangenbezweerder de Bond-tune te fluiten. Zoals gebruikelijk haalt hij het einde van de film niet en is hem een nare dood toebedeeld. Robert Brown debuteert als de nieuwe M en zou de rol een aantal films op zich nemen.


Robert Brown - M

Aan de kwade kant van het spectrum treffen we een vrij grote groep aan slechteriken aan. Eindbaas is ditmaal Kamal Khan (Louis Jourdan), een ex-prins die samen met de corrupte en op massavernietiging uitzijnde Sovjet-generaal Orlov (aartsslechterik Steven Berkoff) een plan heeft ontwikkelt waarbij Khan in ruil voor het plaatsen van de atoombom een schatlading aan juwelen krijgt. Khan zelf is niet meer dan een gluiperige vazal van Orlov die echt op het grote drama uit is. In andere schurkenrollen zien we de typische dommekracht in Gobinda en de messen werpende tweeling Mischka en Grischka.


Kamal Kahn (Louis Jordan)

En dan is er uiteraard het titelpersonage. Curieus genoeg wordt zij gespeeld door Maud Adams die al eerder in The Man With the Golden Gun een rol had als het liefje van Scaramanga. Het is uniek in de Bond-serie dat de Bondgirl een dame van middelbare leeftijd is; het is in ieder geval een stuk realistischer dan de veel jongere vrouwen die Bond eerder in de film een beurt geeft. Octopussy is een gewiekste zakenvrouw die echter niet weet dat er een atoombom in het spel is. Daar is gelijk het excuus gevonden om van haar alsnog de uiteindelijke Bondgirl te maken.

 




De humor is altijd al een groot punt van discussie geweest in de Roger Moore-jaren. Zo wordt er bijvoorbeeld veel aanstoot genomen aan het moment dat superspion James Bond maffe gebaren maakt terwijl hij als clown verkleed is. De hele scène in de jungle, uitmondend in het beruchte Tarzan-moment is ook een aaneenschakeling van flauwiteiten; zie bijvoorbeeld hoe Bond een wilde tijger temt. De allerleukste scène die ook nog eens actie kent is een riksja-achtervolging door de straten van Delhi. Het zit vol met gevatte oneliners en grappige knokpartijen. Zie hieronder de achtervolging die rond de vierde minuut begint.


 


Miss Moneypenny krijgt voor het eerst op kantoor concurrentie. Miss Penelope Smallbone is haar assistente en meteen smoorverliefd op Bond. Dit tot ongenoegen van Moneypenny want Smallbone zal niet meer terugkeren. “Hell hath no fury like a woman scorned.”




Je kan alles van Octopussy vinden, maar het valt nauwelijks te ontkennen dat de actie in de film uitstekend is. Wellicht omdat het de eerste James Bondfilm was na de actiestandaard Raiders of the Lost Ark, maar de stunts zijn indrukwekkend en de gevechten behoorlijk lang van duur. Er is een fijn paleisgevecht inclusief octopus en de climax, met wederom een paleisgevecht gevolgd door spectaculaire stunts op een rondrazend vliegtuig, is een waardige afsluiter. Mijn favoriete sequentie blijft echter de treinscène in Oost-Duitsland. De gehele opbouw is tamelijk geniaal. Bond begint zonder autobanden over een treinrail te racen om de trein met atoombom bij te benen en rent vervolgens over de verschillende coupés heen op zoek naar Octopussy. Het mondt uit in eerst een gevecht met Gobinda en daarna een met Grischka. De sequentie heeft eigenlijk alles wat je van een James Bond-actiescène mag verwachten: een hoop humor en een hele hoop stunts en gevechten. Puur vermaak!







Octopussy is en blijft een rare film. De kinderachtige humor doet veel scènes danig de das om en Roger Moore ziet er echt uit als een oude knar. De actie is daarentegen eersteklas met goed opgebouwde en lange sequenties inclusief prima stunts. De locaties zijn afwisselend waarbij zeker India een exotische twist aan de film geeft en de personages zijn voldoende uitgewerkt, al had generaal Orlov wel wat meer aandacht verdiend als de echte kwade genius. Kamal Khan blijft in dat opzicht toch een typische Bondschurk met saai maatpak en halfslachtige plannen. Octopussy is een film voor jong en oud, als kind zat ik destijds te genieten van de humor en als volwassene kijk je meer met bewondering naar de stunts. Het is met ruim 130 minuten best een lange zit - de film komt een beetje traag op gang met onder meer een saaie veilingscène - en het is toch ook wel een product van zijn tijd. Je zou kunnen stellen dat Orlov staat voor de laatste groep hard-liners die van beide kanten de Koude Oorlog nog een finale zetje wil geven. Maar laten we de film vooral niet te serieus nemen en dan heb je weer een ouderwetse Roger Moore-Bondfilm. Eentje die niet heel goed is, maar zeker wel vermakelijk.