18/01/2012

The First Grader

The First Grader vertelt het waargebeurde verhaal van de 84 jaar oude Keniaan Kimani N’gang’ga Maruge (Oliver Litondo). Het is jaren na de oorlog (met de Britten) wanneer de Keniaanse regering gratis onderwijs belooft aan haar bevolking. Tussen de chaos die op de lokale scholen ontstaat doordat ouders hun kinderen allemaal in willen schrijven, meldt ook Maruge zich aan. Ondanks zijn leeftijd ziet hij de waarde van educatie in. In eerste instantie wordt hij afgewezen op school maar gaandeweg groeit de sympathie voor deze man bij hoofddocent Jane Obinchu (Naomie Harris) en wordt hij toch toegelaten. Geplaagd door zijn verleden maar vol goede moed voor de toekomst wordt Maruge leerling. Dit blijft echter niet onopgemerkt in het dorp of het land. Kunnen Jane en Maruge deze problemen overwinnen zodat Maruge zijn doel kan bereiken?

De film zet vanaf de opening het verhaal stevig, maar zonder een overdaad aan uitleg, neer. Maruge woont in een klein Keniaans dorp waar iedereen elkaar kent. Er is geen overdadige welvaart maar met wat ze hebben maken de dorpsbewoners er wat van. Maruge heeft een klein stukje land en een aantal dieren maar verder geen geld. Deze mensen leven midden in de prachtige natuur waar de filmmakers dankbaar gebruik van maken in de toonzetting van de mise-en-scène. Daarnaast zijn er voor de klasgenootjes van Maruge ‘echte’ schoolkinderen gebruikt, zoals gebruikelijk in de beroemde newwavebewegingen die hun oorsprong vinden in de vorige eeuw, wat zeker helpt in de creatie van een authentiek gevoel in de film.

Langzaam ontvouwt zich het verhaal van Maruge dat zeker gezien kan worden als een metafoor voor de geschiedenis van Kenia. Terwijl de man zijn best doet zijn (oorlogs)verleden te verwerken door te leren lezen - zodat hij een brief van de regering zal kunnen begrijpen - loopt hij steeds tegen zijn verleden aan. Met als hoogtepunt een scène die qua koude rillingen over de rug van de kijker te vergelijken is met de ‘staplegun’-scène uit The Wrestler.

Maar niet alleen Maruge is leidend in deze film, ook de hoofdlerares Jane vervult een belangrijke rol. Nadat Maruge meerdere keren weg is gestuurd bij de school besluit ze hem toch toe te laten als leerling in haar klas. Dit komt haar niet alleen op (oplopende) kritiek vanuit haar school en schoolleiding te staan maar ook vanuit de gemeenschap. Er volgen zelf bedreigingen aan het adres van haar en haar echtgenoot (en overigens ook aan die van Maruge). Ze maakt er, relatief, weinig woorden aan vuil maar haar lichaamstaal en houding spreken boekdelen, een prachtige prestatie van Naomie Harris. Toch zit in de bedreigingen ook enige reden voor kritiek op de film. Zonder het einde van het verhaal weg te geven is de manier waarop de bedreigingen in beeld worden gebracht en het soort bedreigingen dat ze moeten ondergaan op zijn minst opvallend. Het doet weliswaar niet af aan de film maar het lijkt ergens wel alsof de makers de leeftijdskeuring van de film daar, ineens, in gedachte hadden.

The First Grader vertelt een interessant verhaal over de geschiedenis van Kenia en persoonlijke moed! Dat het niet altijd makkelijk is om je bij je eigen idealen te staan maar dat dat uiteindelijk wel het enige is wat je hebt. Dit alles met goede acteurs in een prachtige verfilming waarbij doeltreffend gebruik wordt gemaakt van de omgeving. Deze film had zeker een bredere bioscooprelease verdiend! Een aanrader.

De Schijf
De disk bevat verder geen extras. Een gemiste kans om, bijvoorbeeld, de man waar het verhaal op gebaseerd is even aan het woord te laten over de achtergrond van het gebeuren. Maar aan de andere kant spreekt de film luid en duidelijk voor zich.