05/08/2014

The Silence

Hitcockiaanse thriller met lef

The Silence, ook bekend onder originele titel Das letzte Schweigen, is de tweede film van de Zwitserse regisseur Baran bo Odar. Het valt niet aan The Silence af te zien dat de regisseur aan het prille begin van zijn carrière staat. Het is een uiterst zelfverzekerde thriller, van een regisseur die al een geheel eigen stijl heeft, en de moeilijke onderwerpen niet uit de weg gaat. Voor een film wiens titel een bepaalde rust en ingehoudendheid suggereert heefft The Silence enorm veel bravoure, maar nergens wordt de film schreeuwerig. Een pareltje van een debuutfilm, die stof geeft om over na te praten.

Het controversiële uitgangspunt in The Silence is namelijk dat we de vriendschap volgen tussen de Duitse Timo en Zweedse immigrant Peer. Peer werkt als klusjesman in het appartementencomplex van Timo en herkent in hem een gelijkgestemde. Hij begint een vriendschap met de schuchtere Timo, die een nogal desastreuze afloop heeft. Tien jaar later heeft Timo een eigen leven opgebouwd, ver weg van Peer. Maar het bloed kruipt waar het niet gaan kan, en de mannen raken weer in contact wanneer de politie bij beide mannen op bezoek komt. Peer chanteert Timo. Hij weet immers dat Timo latente pedoseksuele gevoelens heeft, en Timo weet dat Peer wél naar deze gevoelens handelt, en een jong meisje heeft vermoord en misbruikt. En Timo kan niets doen tegen de criminele activiteiten van Peer, want dat betekent ook zijn eigen ondergang.

Het is een controversiëel thema dat The Silence aansnijdt. Het onderwerp is de stilte van Timo, die niet naar de politie kan gaan, vanwege het sociale stigma op pedoseksualiteit. In onze samenleving worden ook pedoseksualen die niet handelen naar hun geaardheid hard aangepakt, en dat is de reden dat Timo de kwaadaardige acties van Peer niet aan het daglicht bringt. Peer ondertussen kan ongestoord zijn gang gaan, en misbruikt en vermoord enkele meisjes uit zijn omgeving. De spanning uit The Silence komt voort uit het verschil tussen Timo en Peer. Beiden hebben een seksuele afwijking, maar het ene personage is sympathiek, terwijl de andere een verwerpelijk monster is.

The Silence heeft lef door een controversiëel onderwerp als pedofilie op zo'n genuanceerde manier te tonen, en onderscheidt te maken tussen de tragische gevallen en de misdadigers. De titel slaat dan ook op het taboe dat het onderwerp van kindermisbruik en pedoseksualiteit in de samenleving is. Door van Timo een tragisch figuur te maken, die ontzettend worstelt met zijn eigen duistere verlangens, en van Peer een manipulatieve kracht die Timo motiveert om toe te geven aan zijn verlangens, is elke scène doordrongen van een zekere spanning. Niet alleen de veiligheid van jonge kinderen staan op het spel, maar ook de moraliteit en de ziel van een sympathieke protagonist.

Daarmee is The Silence een heerlijk Hitchcockiaanse thriller, die het morele verval van een geesteszieke protagonist als onderwerp heeft. Timo is een mix tussen de sympathieke protagonist uit Strangers on a Train, die verleid word tot duistere daden in een kat-en-muis-spel, en Norman Bates, de sympathiek ogende hoofdpersoon uit Psycho die de morele grenzen al lang en breed gepasseerd is.

The Silence leent sowieso sterk van de grootmeester van de thriller. Net als in de films van Hitchcock komt de spanning voort uit suspense. Ook hier worden de kaarten open en bloot op tafel gelegd: de kijker weet altijd meer dan de personages. Maar juist de voorkennis van ons als kijkers zorgt ervoor dat elke scène zwanger is van onheil. Het politieonderzoek krijgt meer betekenis, doordat we weten wie de werkelijke dader is, en wie dreigt de zwarte piet toegespeeld te krijgen.

De zelfverzekerdheid van de vertelling uit zich ook in de stijl van de film. De strakke composities zijn werkelijk prachtig. Over de hele film hangt er een bedrukkende gele kleur, alsof de hittegolf in de film ook de filmstock heeft aangetast. Erg sterk is ook het gebruik van de kleur rood, dat volgens beproefd concept gevaar signaleert, maar dat hier wel erg van het scherm afspat.

Het zijn sterke visuele keuzes, van een zelfverzekerd regisseur. Een regisseur die het lef heeft moeilijke onderwerpen aan te pakken op een genuanceerde wijze; die genoeg vertrouwen heeft in zijn eigen verhaal om niets achter de hand te houden, en die een gecontroleerde doch visueel explosieve stijl heeft. Van Baran bo Odar gaan we meer horen.

DVD

Filmfreak Distributie

16:9 Anamorf Fullscreen

Duits

Nederlands