Upside Down: The Creation Records Story

Upside Down begint in Glasgow, aan het eind van de jaren zeventig. Alan McGee vult er zijn dagen met een nutteloos baantje bij British Rail ("Het beviel me, ik hoefde er niets te doen"), het nuttigen van liters alcohol en het luisteren naar platen van Sex Pistols en The Clash. Kortom, het heeft er alle schijn van dat de jonge Schotse punker net als duizenden anderen nooit verder zal komen dan een kansloze jeugd, temidden van drank en drugs.

Alles verandert wanneer McGee op twintigjarige leeftijd naar Londen vertrekt en daar besluit om concerten te organiseren in een onooglijk klein vertrek, The Living Room. Het onderkomen groeit al snel uit tot een populaire uitgaansbestemming dat hem zo'n zeshonderd pond per week oplevert. Nadat het eerste halfjaar alle winst wordt omgezet in alcohol en xtc besluit McGee na drie maanden om het wat serieuzer aan te pakken: hij begint een eigen label, genaamd Creation. Voor een habbekrats wordt een studio gehuurd waar binnen recordtijd singles worden opgenomen met door hem 'ontdekte' bands.

Na een reeks onsuccesvolle singles brengt McGee in 1984 de debuutsingle van het Schotse The Jesus & Mary Chain uit. De single verkoopt liefst 35.000 exemplaren en geeft hem de kans een kantoorpand te huren en personeel in dienst te nemen. Geen van de werknemers heeft overigens ervaring met werken bij een platenlabel, en de meeste tijd op kantoor wordt besteed aan feesten. Elke vrijdag verschijnt McGee met een grote zak xtc op kantoor, waarna alle werknemers en langskomende bands zich overgeven aan een feest dat doorgaat tot maandagmorgen.

Tussen de bedrijven door reist McGee stad en land af, op zoek naar startende bands. De jonge Schot blijkt een neusje te hebben voor talent en blijft verbazen met het uitbrengen van succesvolle platen. Met acts als The Telescopes, Ride en Slowdive wordt het Shoegaze-genre op de kaart gezet, terwijl Primal Scream zelfs wereldwijd doorbreekt met het album 'Screamadelica' en de hit 'Loaded'. Creation Records wordt in de muziekpers omschreven als hét toonaangevende label: een stelletje ongeregeld dat de grote maatschappijen steeds te vlug af is.

Desondanks blijven de geldzorgen bij Creation een probleem. Het pand wordt dagelijks bezocht door platenpersers en studioeigenaren die nog geld tegoed hebben. Dit komt niet alleen door het immense drugsgebruik maar vooral doordat McGee gedwongen is zijn succesvolle
bands te verkopen aan grotere labels. Daarnaast investeert hij veel te veel geld in albums waarvan de verkoopcijfers tegenvallen. My Bloody Valentine doet er twee jaar over om het briljante 'Loveless' op te nemen. Het kost McGee 270.000 pond en dreigt het faillissement van Creation te worden. Gelukkig wordt de plaat een enorm succes en zorgen ook de verkopen van Teenage Fanclub dat het label nog even overleven kan.

In 1992 zijn de geldzorgen en drugsproblemen van McGee zo groot dat er slechts één uitweg is: de verkoop van Creation aan Sony Records. Sony neemt de bands onder zijn hoede en belooft hierin fors te investeren. McGee en zijn vrienden mogen blijven zitten. Hoewel Sony zijn bedenkingen heeft bij de chaotische pillenslikker vertrouwt men erop dat McGee in staat is voor hen een band van wereldniveau te ontdekken. Het vertrouwen betaalt zich al snel uit als McGee het onbekende bandje Oasis weet te strikken. Binnen een jaar is de band groter dan groot en wordt hij in de chauvinistische Engelse pers al vergeleken met de Beatles. Het overweldigende succes betekent echter het einde van McGee en zijn Creation records. De vele drugs beginnen hun tol te eisen en Sony begint genoeg te krijgen van het zooitje ongeregeld. Het hoogtepunt van Creation Records luidt meteen de ondergang in.

Voor liefhebbers van Creation Records en zijn muziekstal is Upside Down een absolute must. Interviews en archiefbeelden nemen je mee terug naar de bloeiende Engelse muziekscene van de jaren tachtig en negentig. Ook voor overige muziekliefhebbers is de documentaire meer dan interessant.

Desondanks zijn er wel enkele kanttekeningen te plaatsen bij de verheerlijking van McGee. Aan de ene kant was zijn neus voor talent uniek, aan de andere kant wist hij met zijn levensstijl diverse carièrres te vernietigen. The House of Love was een veelbelovende band die ten onder ging aan het management van McGee; drugs en drank zorgden voor een creatieve inzinking die de band nooit te boven kwam. Ook veel andere artiesten wisten na hun veelbelovende debuut dat niveau nooit meer te halen. Daarnaast had men wat meer kunnen inzoomen op het grote talent van McGee. Wat waren zijn beweegredenen een band te contracteren, aan wat voor zaken merkte hij dat een startend bandje enorme potentie had? Het komt in Upside Down niet aan de orde.

De schijf
Ook van de DVD zelf had men wat meer werk kunnen maken. Hoewel beeld en geluid van uitstekende kwaliteit zijn, is er geen enkel extraatje te vinden. Waarom geen beelden van de roemruchte televisie-interviews van McGee, waarin de kaalgeschoren en in Spacemen 3-shirt gestoken labeleigenaar weigert ook maar een vraag te beantwoorden? Waarom geen videoclips van enkele roemruchte Creation Records-hits? Een gemiste kans om de jongeren onder ons te laten zien wat voor geweldige muziek het label op zijn naam heeft staan.

Upside Down was te aanschouwen op Lowlands en is inmiddels te koop bij uw plaatselijke dvd-boer. Hoewel de documentaire ook weer niet briljant is vormt het wel een uniek kijkje in de Engelse muziekscene van de jaren negentig. Toch onmisbaar dus...