Door Arnoud Goos
24/02/2011
Twaalf films, personen, scènes, props, etc. die één ding gemeen hebben: ze hebben iets gemeen.
De 12 ontschoten Oscargiganten
Die ene met Harry én Tonto
Als er ooit eens een leuke DVD-box wordt uitgebracht met een titel als ‘Old Folks Travelling’, waar uiteraard The Straight Story en About Schmidt in zouden zitten, dan zou er ook een plaatsje moeten zijn voor Harry and Tonto. Het verhaal gaat over een oude man Harry (Art Cartney) die op reis gaat met zijn kat Tonto. De gepensioneerde docent en weduwnaar krijgt namelijk van zijn huisbaas te horen dat hij zijn huis wordt uitgezet. Harry verzet zich hier tegen, maar het heeft weinig zin. Harry wordt met stoel en kat op schoot uit het gebouw gedragen. Na een tijdje bij zijn zoon en diens gezin in New York te hebben gewoond, besluit Harry naar zijn dochter in Chicago af te reizen.
Tijdens deze reis is kat Tonto van grote invloed. Hij zorgt er namelijk niet alleen voor dat Harry niet in het vliegtuig en de bus wordt geaccepteerd, maar ook is Tonto een trouwe gesprekspartner. Niet dat Tonto ook maar iets terug zegt, maar aangezien hij goed lijkt te luisteren, biedt dit Harry de mogelijkheid zijn leven al pratende tegen de kat nog eens door te nemen. De kat is echter niet het enige personage bij wie de oude man zijn verhaal kwijt kan, want zoals een goede roadmovie betaamt ontmoet de hoofdpersoon op zijn reis verschillende en erg uiteenlopende figuren door wie we Harry steeds beter leren kennen. Een lifter met Bijbelkennis, een dementerende ex-vriendin, een prostituee en een uit principe zwijgende kleinzoon.
Art Cartney won voor zijn hoofdrol de Oscar en het script kreeg ook een nominatie. Cartney zet een uitstekende rol neer, maar ondanks dat blijft zijn overwinning opmerkelijk. Hij mocht het in 1975 namelijk tegen niet de minsten opnemen. Al Pacino was genomineerd voor The Godfather II, Jack Nicholson voor Chinatown en Dustin Hoffman voor zijn vertolking van Lenny Bruce in de film Lenny. Allemaal zeer terechte winnaars, mochten zij gewonnen hebben natuurlijk. Harry and Tonto werd geschreven en geregisseerd door Paul Mazursky, die wel vaker het beste in acteurs boven wist te halen (hij regisseerde in totaal zes acteurs en actrices naar Oscarnominaties). Wellicht omdat Mazursky zelf ook veel acteert en behoorlijk grote films op zijn naam heeft staan: Blackboard Jungle, Stanley Kubricks zwarte schaap Fear and Desire of zijn terugkomende rol als Norm in de serie Curb Your Enthousiasm. Harry and Tonto mag dan niet heel veel bijzonders doen met het genre roadmovie, de rol van Cartney die tegelijkertijd komisch en tragisch is, is een belangrijke reden dat deze Oscarwinnaar niet vergeten mag worden.
