
Door Theodoor Steen
05/10/2012
NFF Dag 6 volgens Theo
River, Tsjitske en Pieter-Rim
Vandaag op het festival drie films, met meer overeenkomsten dan verwacht: twee films over de verhouding van de mens tot het landschap (V.I.S.S.E.N, Dark Blood), twee films waarin een vervallen huis metafoor is voor een mislukkende relatie (De Verbouwing, Dark Blood) en twee films waarvan de verwachtingen laag waren die alleszins meevielen (V.I.S.S.E.N, De Verbouwing).
V.I.S.S.E.N
V.I.S.S.E.N is de nieuwe documentaire van Pieter-Rim de Kroon, een van de sterkste chroniquers van typische Hollandse tradities en sentimenten. Hij maakte eerder een film over het befaamde lichtgebruik in Hollandse schilderkunst (Hollandse Licht genaamd), en nu richt hij zich op de Hollandse hengelsport. Hij interviewt verschillende vissers, van plattelandsjongeren, tot een chefkok die netten in de zee spant.
Interessant is dat de geïnterviewden over het algemeen niet meer tijd krijgen dan 5 minuten, waarvan sommige zelfs minder. Toch kiest Pieter-Rim de Kroon de juiste momenten, vaak grappig, altijd veelzeggend. Van een jongen die zegt dat hij “verkarperd” is, tot de Haagse visser die zijn huwelijksproblemen rondom het vissen binnen vijf seconden ter sprake brengt wanneer hij geïnterviewd wordt. Opvallend zijn de vaak seksistische en vrouwonvriendelijke opmerkingen die langskomen, net als de bizarre hoeveelheid aan dure objecten en snuisterijen die benodigd zijn voor het vissen. Pieter-Rim de Kroon stipt ze aan en gaat dan weer verder. Daarmee ontstaat een vrij compleet beeld van de hengelsport, allemaal geschoten in werkelijk prachtige, schilderachtige beelden van het Hollandse landschap.
De Verbouwing
Ik had van te voren niet veel verwachtingen van De Verbouwing. Het is gebaseerd op een boek van Saskia Noort, waarvan een andere verfilming (De Eetclub) erg matig was. Tevens is het een film van Will Koopman, die me van haar regiekwaliteiten in Gooische Vrouwen niet wist te overtuigen. Gelukkig werkt De Verbouwing wel, want het is een bij vlagen spannende, goed geschreven en prima geacteerde thriller.
De regie van Koopman is stijlvol maar gewoontjes, en het plot is redelijk clichèmatig, doch prima opgebouwd. Waar De Verbouwing in uitblinkt is de casting. Tsjitske Reidinga is werkelijk fantastisch als de getroubleerde plastisch chirurg Tessa. Ze kampt met een moeilijke man, een geld slurpende verbouwing en torenhoge schulden. Wanneer Homme Fatale Johan haar geld en een uitweg biedt weet Tsjitske met haar acteerwerk de keuzes van Tessa invoelbaar te maken. Ook Peter Baan overtuigt als de verleidelijke gladde Johan en is daarmee een uitstekende antagonist. Door de chemie tussen de twee wordt de 'amour criminel' overtuigend gemaakt, en de verwikkelingen aan het einde worden door Tsjitske Reidinga plausibel gemaakt. Voor deze film zou Tsjitske wel eens haar eerste Gouden Kalf kunnen winnen. Het is niet de beste rol dit jaar, maar het is een rol die een matige film naar een veel hoger plan tilt.
Dark Blood
Dark Blood geldt al heel lang als een cultklassieker, ondanks dat hij vanavond voor het eerst voor een regulier publiek vertoond werd. De cultstatus dankt de film aan het achtergrondverhaal. Hoofdrolspeler River Phoenix overleed tijdens het filmen op jonge leeftijd. De film was bijna voltooid, maar de dood van River zorgde voor rechtenkwesties. De film belandde in een verzekeringskluis, waar hij tien jaar na dato vernietigd dreigde te worden. Sluizer liet de filmrollen ontvreemden en maakte, dankzij crowdfunding, de film nu af, door niet geschoten scènes toe te lichten met voice-overs en filmstills. Het werkt wonderwel en de toch al bijzondere film krijgt er nog meer een aura door. Toch zullen deze vertoningen redelijk uniek blijven, aangezien Sluizer de film niet commerciëel mag uitbrengen, vanwege dezelfde rechtenkwesties. De vertoning was dus gratis, en werd opgevolgd door een openhartig Q en A met Sluizer, waar hij vertelde over de achtergrond, de moeilijkheid van Judy Davis (“Ik zal me zacht uitdrukken: ze is een..... bitch” ) en het voltooien van zijn project.
Het is jammer dat de film niet voor een groot publiek te zien zal zijnen, want Dark Blood is een tour de force met fantastisch acteerwerk van Jonathan Pryce, Judy Davis en voornamelijk River Phoenix. De setdesigns zijn prachtig, de film is formidabel geschoten en het verhaal bedrieglijk simpel en effectief. Interessanter zijn echter de diepere lagen, en implicaties van de film, waarbij opvallend subtiele symboliek en minder subtiele hyperbool elkaar afwisselen en een gecompliceerd beeld ontstaat van de verhoudingen tussen Amerikanen en Native Americans. De setting doet het halve werk, maar Sluizer rondt de film af met virtuoze touches. De cultstatus blijkt zeer verdiend.